HISTORIA KOŚCIOŁA FRANCISZKANÓW (DAWNIEJ: REFORMATÓW) PW. ŚW. ANTONIEGO Z PADWY W WARSZAWIE
Kościół należy do najpiękniejszych świątyń reformackich w Polsce.
Fundacja kościoła i klasztoru zawdzięcza swoje powstanie królowi Zygmuntowi III WAZIE, stanowiąc wotum dziękczynne za zdobycie Smoleńska dnia 13 czerwca 1611 roku. Uroczysta erekcja krzyża odbyła się 4 października w obecności króla.
1657 – w czasie najazdu szwedzkiego kościół i klasztor zostały zniszczone przez wojska Rakoczego.
1668-1680 – z fundacji Stanisława Leszczyc-Skarszewskiego, kasztelana wojnickiego, stanął murowany kościół według projektu prawdopodobnie Józefa Bellottiego, który 31 sierpnia 1681 roku konsekrował bp poznański Stefan Wierzbowski. Równocześnie z kościołem rozpoczęto budowę klasztoru, którą zakończono w 1735 roku.
1734–1735 – z prawej strony prezbiterium król August III Sas polecił wybudować dla siebie i żony, oratorium zwane lożą królewską.
1756-1758 – kościół otrzymał jednolite snycerskie wyposażenie wnętrza wykonane przez rzeźbiarza królewskiego Jana Plerscha.
1767–1781 – dobudowano kaplicę Matki Bożej.
1792 – do istniejącego w linii fasady krużganka, warszawski architekt Hilary Szpilowski dostawił dwa dalsze, biegnące prostopadle. Z biegiem lat krużganki i nawy wypełniają się nagrobkami i epitafiami mieszczan. Kaplice św. Antoniego i św. Franciszka przyozdobiono bogatymi sztukateriami, a krata koronkowej roboty wykonana przez jednego z zakonników, budzi ogólny podziw.
1851 – przed kościołem ustawiono figurę Niepokalanego Poczęcia NMP dłuta Antoniego Messinga.
1864 – po Powstaniu Styczniowym rząd carski kasuje zakony. Kościół przejmują księża diecezjalni. Klasztor skasowano 7 lipca 1867 roku.
1890 – przesunięto ołtarz główny do ściany prezbiterium, likwidując znajdujące się za nim chór zakonny i zakrystię.
1895 – po prawej stronie prezbiterium wybudowano kaplicę Świętej Rodziny z ołtarzem Wincentego Bogaczyka.
1907 – wybudowano kaplicę Najświętszego Serca Pana Jezusa.
1939 – we wrześniu spaliła się kaplica Matki Bożej.
1944 – w czasie Powstania Warszawskiego spłonął dach kościoła, sygnatura, wnętrze wraz z wielkim ołtarzem, dwoma ołtarzami bocznymi, ambona, organy i cały budynek klasztorny. Ocalały częściowo sztukaterie na sklepieniach kaplic oraz krata.
1949 – pismem z 1 lipca abp Stefan Wyszyński, ordynariusz warszawski i Prymas Polski, przekazał kościół i parafię franciszkanom (dawniej: reformatom). Odbudowa kościoła trwała 20 lat.
1969 – 18 stycznia kard. Stefan Wyszyński konsekruje zrekonstruowany ołtarz główny.
Na uwagę zasługuje obraz Opłakiwania (koniec XVII w.), obrazy św. Franciszka i św. Antoniego, pędzla Rafała Hadziewicza, a także epitafium przypisywane Janowi Plerschowi dwóch żon marszałka nadwornego Jerzego Mniszcha, Mechtyldy z Szembeków (+1747) i Amalii z Bruhlów (+1772).
W krużgankach znajduje się wiele XIX-wiecznych tablic mieszczan, wśród nich ludzi zasłużonych, takich jak Klementyny Hofmanowej, Stanisława Jachowicza, Franciszka Smuglewicza i Rafała Hadziewicza. Są też liczne tablice żołnierzy poległych w czasie II wojny światowej i Powstania Warszawskiego.
